Wielki Czwartek znaczony jest dwoma ważnymi wydarzeniami: przedpołudniową Eucharystią, w czasie której dokonuje się poświęcenia olejów świętych, oraz wieczorną Mszą Świętą Wieczerzy Pańskiej.



Msza Krzyżma

Rano w kościołach katedralnych biskupi wraz ze swoimi kapłanami sprawują Mszę Krzyżma. Podczas tej uroczystej koncelebry biskup święci olej chorych i olej krzyżma, które później zostaną rozesłane do wszystkich parafii w diecezji, aby były używane przy sprawowaniu sakramentów chrztu, bierzmowania i namaszczenia chorych.

Olej stosowany powszechnie jako pokarm i lekarstwo (dziś nazywany jest coraz częściej płynnym złotem) przez poświęcenie nabiera nadprzyrodzonej wartości i głębokiej symboliki. Namaszczenie olejem krzyżma w liturgii oznacza przekazanie namaszczonej osobie potrójnej godności Chrystusa: kapłańskiej, królewskiej i nauczycielskiej.

W czasie Mszy Krzyżma, na którą zaprasza się często parafialne grupy służby liturgicznej, kandydatów do bierzmowania albo osoby chore i w podeszłym wieku, prezbiterzy odnawiają przed swoim biskupem przyrzeczenie złożone Bogu i Kościołowi w dniu święceń.

Należy zaznaczyć, że z pewnych racji duszpasterskich Msza Krzyżma może być sprawowana w Wielką Środę i niekoniecznie zawsze w kościele katedralnym. Nawet byłoby wskazane, aby każdego roku sprawować tę Mszę w innym rejonie diecezji, by w ten sposób stworzyć możliwość udziału w tej ważnej liturgii szerszemu ogółowi wiernych.

Można by na tę Mszę zaprosić również delegacje młodzieży z parafii, w których przewiduje się sprawowanie sakramentu bierzmowania. Młodzież ta uczestniczy w obrzędzie poświęcenia oleju i wraz ze swoimi duszpasterzami po skończonej liturgii podchodzi do biskupa i z jego rąk otrzymuje naczynie z olejem, który będzie użyty podczas udzielania jej sakramentu bierzmowania. Również reprezentanci osób chorych i niepełnosprawnych mogą wziąć udział w tej liturgii, np. w procesji z olejami. Wydaje się, że od strony duszpasterskiej ta przestrzeń liturgiczna czeka jeszcze na większe zagospodarowanie.



Msza Wieczerzy Pańskiej

Drugą Mszą sprawowaną w Wielki Czwartek jest Msza Ostatniej Wieczerzy. Charakteryzuje ją wspomnienie, podczas której Chrystus Pan ustanowił Eucharystię i sakrament kapłaństwa, a w obrzędzie umycia nóg dał uczniom przykład bezgranicznej miłości bliźniego.

Czytania biblijne oraz teksty modlitewne skupiają swą uwagę na Eucharystii, jako ofierze i uczcie miłości. Podczas śpiewania hymnu „Chwała na wysokości Bogu” dzwoni się we wszystkie dzwony: zamilkną one po zakończeniu śpiewu i milczeć będą do kolejnego śpiewu „Chwała…”, który wybrzmi w czasie Mszy

św. w Wigilię Paschalną. Tak samo ma się rzecz z muzyką organową. Zwyczaj nieużywania organów pochodzi z czasów karolińskich. Chodzi o umartwienie zmysłu słuchu, tak jak w przypadku zasłaniania krzyży i obrazów chodzi o umartwienie wzroku. A wszystko po to, aby dopomóc uczestnikom liturgii przeżyć ten czas w duchu głębokiej żałoby, smutku i umartwienia.

Po homilii odbywa się głęboki w symbolikę i wzruszający obrzęd umycia nóg, należący do kategorii sakramentaliów. Biskup w kościele katedralnym, a proboszcz w kościele parafialnym, naśladując Chrystusa, umywa i całuje nogi dwunastu mężczyzn, wprowadzając w ten sposób w czyn słowa Pana: „Dałem wam bowiem przykład, abyście i wy tak czynili, jak Ja wam uczyniłem”

(J 13, 15). Chociaż obrzęd ten nie jest obowiązkowy, to jednak ze względu na jego ogromną wymowę, głęboką symbolikę, a nade wszystko ze względu na wyżej przytoczone słowa samego Chrystusa, nie powinno się nigdy z niego rezygnować.  

Liturgia Mszy Wieczerzy Pańskiej kończy się uroczystym przeniesieniem Najświętszego Sakramentu do ołtarza wystawienia (kaplicy adoracji), który u nas nazywa się tradycyjnie Ciemnicą. W starożytności chrześcijańskiej, kiedy w kościołach nie było znane jeszcze tabernakulum, Najświętsze Postacie po każdej Mszy św. zanoszono do zakrystii lub do innego miejsca. Dzisiaj praktykuje się to jeszcze po Mszy Wieczerzy Pańskiej, lecz ma to już znaczenie symboliczne. Oznacza mianowicie uwięzienie Chrystusa. Wierni, adorując Najświętszy Sakrament, nie tylko wspominają modlitwę Chrystusa w Ogrójcu i Jego uwięzienie, ale wielbią Jego Ciało Eucharystyczne i dziękują Mu za obecność pośród swego ludu. 

Po zakończeniu liturgii mszalnej obnaża się ołtarz, usuwa z niego świece, kwiaty i obrus – ma to symbolizować obnażenie Chrystusa z szat i rozdzielenie ich między żołnierzy.